MIMBERA – SPREMAMO LI SE ZA RAMAZAN

الْحَمْدُ لِلَّهِ  رَبِّ الْعَالَمِينَ، نَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ، وَ نَسْألُهُ الكَرَامَةَ فِيماَ بَعْدَ الْمَوْتِ لَنَا وَ لِجَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ. وَنَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ شُرُورِ أَنْفُسِنَا وَ مِنْ سَيِّئاتِ أعْمَالِنَا. مَنْ يَهْدِهِ اللَّهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ.

وَأشْهَدُ أنْ لا إِلَهَ إِلاّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، أرْسَلَهُ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَ سِرَاجًا مُنِيرًا لِيُنْذِرَ مَنْ كَانَ حَيًّا وَ يَحِقَّ الْقَوْلُ عَلىَ الْكَافِرِينَ. صلى الله تعالى عليه وعلى آله وأولاده وأزواجه وأصحابه وأتباعه. وخلفائه الراشدين المرشدين المهديين من بعده. ووزارئه الكاملين في عهده. خصوصا منهم على ساداتنا أبي بكر وعمر وعثمان وعلي. وعلى بقية الصحابة والقرابة والتابعين. والذين اتبعوهم بإحسان إلى يوم الدين، رضوان الله تعالى عليهم وعلينا أجمعين. أما بعد، فيا عباتد الله، اتقوا الله وأطيعوه. إن الله مع الذين اتقوا والذين هم محسنون ...:

قال الله تعالى فى كتابه الكريم :

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
صدق الله العظيم

U ime Allaha, Milostivog, Samilosnog! 

  Neka je hvala Allahu Milostivom koji nas je počastio Kur'anom čije objavljivanje je započelo u mjesecu ramazanu za kojeg je On rekao: „Mjesec ramazan, sišao je u njemu Kur'an. Neka je hvala Allahu koji nas je počastio da i ove godine dočekamo nama dragog gosta kojeg ni trideset dana nije dosta. Salavat i selam šaljemo onome koji je rekao da je post štit od svakog belaja. Neka je salavat i selam na Muhammeda alejhisselama sve do Sudnjeg dana.

   Dragi brate i poštovana sestro, danas je petak 19. ša'ban 1434. ili 28. juni 2013. godine. U 25 suri  (Eš-Šura/Dogovaranje, u 27. ajetu Allah, dž. š., kaže: 

وَهُوَ الَّذِي يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَيَعْفُو عَنِ السَّيِّئَاتِ وَيَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ ۖ وَيَسْتَجِيبُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَيَزِيدُهُم مِّن فَضْلِهِ ۚ وَالْكَافِرُونَ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ ۖ 

       Do dolaska mjeseca ramazana je ostalo još samo deset dana. Dobra priprema je pola posla. Ko voli ramazan on ga nestrpljivo čeka, raduje mu se i najbolje za njegov dolazak priprema. Živimo svoje sahate dane i godine, veselimo se, strahujemo, brinemo se  i tugujemo. Budimo svjesni i pripremajmo se za dane kada nećemo pomaći svoju ruku, ni svoju nogu, nego ih drugi pomicati, bula ili hodža na teneširu dok budemo zadnji put kupani na ovom svijetu. Znajmo da će to posljednji dan na ovom svijetu izza koga slijedi odgovornost pred Uzvišenim. U životu svoje obaveze i prioritete vrednujemo brojkama. Ramazan je na devetom mjestu hidžretskog brojanja mjeseci. Počnimo već danas primjenjivati ramazanski život i disciplinu, nikad se ne zna, možda je ovo naš posljednji ramazan! Ima ljudi kojima oči suzama orose kada se spomene ramazan. To su bezbeli suze radosnice, jer se radujemo ogromnoj Allahovoj blagodati koja nam se nudi.

     Svaki put kada se ramazan prikuči budnima i onima koji razmišljaju probude se emocije. Koliko li je muslimana i muslimanki, s kojima smo provodili dane i noći prošlog ramazana, s kojima smo klanjali dnevne namaze i teravih-namaz, s kojima smo zajedno iftarili, besjedili nakon iftara, gledali jedni u druge, obraćali se jedni drugima, koliko ih je otišlo s ovoga svijeta, nastanilo se u drugoj kući, u unutrašnjosti zemlje, nakon što su odlazili i dolazili, hodili po njoj?

    Ljudi se po svakom pitanju (po)dijele pa i oko ramazana, tako ima ljudi: Koji sa žudnjom iščekuju ramazan, a kada ramazan nastupi, provode ga u postu i namazu, noću klanjaju a danju poste, Allahove naredbe izvršavaju, zabrana se klone, ustrajavaju u tevbi-pokajanju i ispunjavanju zavjet dat Uzvišenom Allahu. Svoju dušu podstiču samo na popravak, i kretanje naprijed i samo naprijed, za bolje i za više.

Koji provode ramazan iz stida od Allaha i stida od ljudi. Klanjaju i poste jer se nalaze s drugim muslimanima, pa ih je nekako stid da ne poste u ramazanu. Nisu se odlučili na tevbu i iskren povratak svome Gospodaru. Dvoume se kome će se prikloniti nakon ramazana. Ovakvima bi trebalo druženje i društvo drugara iz ramazanskih dana, da se s njima druže i nakon ramazana, da ih podstiču na dobra djela, da ih njihovo društvo popravlja i usmjerava na putu dobra.

Kojima je ramazan jedna sama strana riječ, njih je nažalost najviše. Oni znaju da neko od njihovih drugara, radnih kolega i kolegica u tom stranom mjesecu poste, u tom njima stranom mjesecu klanjaju teraviju, priređuju iftare i troše novac. Ako u ramazanu do njihovih ušiju dopre kakav ajet, savjet i poruka, oni na uši stavljaju prigušivače. Jer, kaže Poslanik: "Kad čovjek uradi jedan grijeh na srce dolazi crna tačka, ako se ne pokaje, ako ga ne ostavi, ako ne učini dobro djelo, ta crna tačka ostaje. I tako grijeh po grijeh, dok se potpuno srce ne zacrni. A kad ono zacrni, onda on spada u grupu: “I gluh i slijep i nijem on se ne vraća.” (El-Bekare, 18). Takvi mogu biti rođeni i u kući muderrisa i hadžije i vakifa i kod koga hoćete, ali ako im srca od grijeha budu zacrnjena, neće čuti. Pored njih ramazani prolaze poput godišnjih doba sve dok ih život ne istroši pa ih odnesu sa dunjaluka i ukopaju u zemlju na način koji takvi u toku života sami izaberu.

     Poštovani džemaate, razumimo da je ramazan veliki dokaz za nas ili protiv nas! Ramazanu nema sličnog mjeseca! Grijeh se u njemu oprašta, a na dobro djelo se sa zahvalnošću uzvraća! Iskreni vjernik u njemu je poduprt i podržan, jer je šejtan lancima okovan i zauzdan, pa mu je grijeh na koji on podstiče nepristupačan! Mjesec ramazan je vjesnik sreće ili nesreće, radosti ili tuge, profita ili bankrota! U ovim svetim danima obavežimo se na slijedeće:

     Donesimo čvrstu odluku da ćemo se ovog mjeseca istinski potruditi da: redovno zijaretimo džamiju; da klanjamo farzove i sunete i dobrovoljne namaze; da makar jednom proučimo cijeli Kur'an a.š; da zavežemo svoj jezik pred lažju i ružnim govorom, gibetom i nemimetom i pred govorom koji se ne tiče nas i u kojem nema koristi za nas i našu vjeru; da ako smo daije pojačamo satnice za predavanja, za vazove i dersove za naše džematlije, džematlijke, omladinu i djecu tokom mjeseca ramazana. U hadisu Allahova Poslanika s. a. v. s. se navodi: "Tako mi Allaha, da Allah uputi preko tebe samo jednog čovjeka, bolje ti je od najboljeg blaga." (Muttefekun alejhi); da očistimo svoja prsa prema svim muslimanima; da se što više družimo, da jedni druge na iftare pozivamo, jer upamtimo da onaj ko nahrani postača ima nagradu tog postača a i svoju nagradu ako je i on postač; da popravimo svoje ophođenje i svoj moral; da puno zikrimo, dovimo, sadaku udjeljujemo, Allahu se kajemo i zahvalni budemo na svim blagodatima Njegovim; da čitamo islamsku literaturu,; da naučimo koju novu suru; da dolazimo na mukabelu koja će se učiti poslije sabaha, podne ili ikindije namaza te slušajmo učenje Kur'ana, jer i za samo slušanje imamo nagradu kod Allaha i Allah nas obasipa svojom milošću.

     U ovom mjesecu se djela naša umnogostručavaju. U hadisu Poslanika, sallallahu a'lejhi ve selleme, stoji da je rekao''Došao vam je vaš mjesec zakletvom Allahovog Poslanika, ne dođe bolji mjesec muslimanima od ovoga mjeseca, niti dođe gori mjesec po munafike od njega. Doista Allah piše njegove sevabe i njegove nagrade prije nego i nastupi, a piše njegove grijehe prije nego i nastupi, stoga što vjernik priprema svoj imetak u njemu za snagu obavljanja ibadeta, dok munafik u njemu se priprema za ogovaranje vjernika i traženje njihovih manjkavosti (nedostataka, grešaka), pa je on (ramazan) dobitak za vjernike a šteta (propast) za pokvarenjake''. (Bilježi ga Ahmed i El-Bejheki od Ebu Hurejre)

     Pored duhovnih vježbi uradimo i one fizičke. Temeljito očistimo džamije i mesdžide, ćilime i ponjave, uredimo džamijska dvorišta i hareme. Uredimo svoje avlije i kuće, temeljito ih očistimo i okrečimo i nabavimo potrebne namirnice. Taj je običaj najbolje izražen pjesnikovim riječima: „Po svu godi­nu treba ostavljati po krunu za kurbana, a po forintu za ramazana.“

    Veselo sa porodicom i u džematu dočekajmo prvu noć teravije u kojoj će zamirisati halva. Pripremimo se za dragu mukabelu. Arapska riječ „mukabela“ ima više značenja. Između ostalog znači i susret, sastanak, razgovor i upoređivanje, odnosno sravnavanje. Imajući u vidu sva ova značenja, mukabelu bi mogli definirati kao islamsko druženje u džamiji koje se organizira tako da jedan ili više dobrih učača, obično hafiza, uče Kur'an, a prisutni mirno, pažljivo i dostojanstveno slušaju. Za vrijeme objave Kur'ana časnog, Džibrili-emin bi svakog ramazana silazio poslaniku Muhammedu, s.a.v.s., s ciljem da ga presluša do tada objavljeni tekst Kur'ana, a.š. Posljednjeg ramazana Džibril, a.s., došao mu je dva puta i preslušao ga kompletan Kur'an, što je Poslaniku, s.a.v.s., bio išaret da mu se približio trenutak preseljenja na ahiret. Poslanik je  imao običaj preslušavati ashabe u učenju Kur'ana. Kako vidimo, još od Poslani­ka, s.a.v.s., datira praksa mukabele u osnovnom značenju sravnjavanja naučenog učenja Kur'ana pred učiteljem ili ulemom sve iz predostrožnosti da se ne bi usvojilo krivo učenje ili izgovaranje pojedinih mjesta u časnom Kur'anu. Mukabela se najčešće počinjala dan uoči ramazana, kako bi bila završena i sevabi od učenja poklonjeni pred dušu vakifima džamije i džemata, uoči Bajrama.

     Krenimo radosno na prvu teraviju sa cijelom svojom porodicom. Znajmo da je teravih-namaz sunet i klanja se u džematu a umještena je između jacije i vitr namaza u toku mjeseca ramazana. Teravih-namaz ili u narodu poznatiji kao teravija klanja se u svim džamijama, a tamo gdje nema džamije u prostranim kućama. Veoma je popularna i posjećena. Čak i oni koji rjeđe posjećuju džamiju tokom godine kada dođe ramazan redovno idu na teraviju. Ramazanu su se na svoj način radovala i djeca. Godili su im ramazanska atmosfera a stariji su se prema njima ljepše i ljubaznije ophodili. Iz zapisa jednog dječaka razabi­remo običaje na koji način su, u ne tako davno vrijeme, sta­riji djecu uvodili u ramazan i privikavali ih na post, vodeći računa da im to ne predstavlja poteškoću. Nastupanjem ramazana djeci bi se odredio po jedan končić na kojem će nena, ili neko drugi od starijih ukućana, „prešiti“ njihov post. Tako bi, negdje oko podne, kada djeca izgladne, kada zbog gladi utihne njihova graja, dobivali pekmezom na­mazane kriške ili neke druge namirnice da pojedu. Nena, kod koje su najčešće bili končići svakog djeteta, na koncu bi napravila mali uzao kao dokaz da je taj dan „prešiven“ i da može nastaviti „postiti“. Nakon toga ne bi opet ništa jeli ni pili sve do iftara kada bi im na taj konac nena nanizala jedno zrno tespiha kao znak da su taj dan „ispostili“.

 Dova

      Milostivi Allahu, podari nam poštovanje prema našim džamijama i onima koji nas vode na pravi put. Učini da volimo džamiju pa da se radujemo petku i džumi namazu u njemu. Ne daj nam da zaboravljamo svoju islamsku zajednicu.

    Gospodaru naš, omogući nam da doživimo mubarek mjesec ramazan i pomozi nam u našim namjerama! Neka je Tebi, Gospodaru naš, slava i hvala na početku i na kraju, u svakom vremenu i stanju! Neka je Tvoj salavat i selam na najodabranijeg našeg poslanika, Muhammeda, sallallahu alejhi ve sellem, njegovu porodicu i sve ashabe !

     Gospodaru naš, omogući nam da doživimo inastupajući mubarek mjesec ramazan i pomozi nam u našim namjerama! Neka je Tebi, Gospodaru naš, slava i hvala na početku i na kraju, u svakom vremenu i stanju! Neka je Tvoj salavat i selam na najodabranijeg našeg poslanika, Muhammeda, sallallahu alejhi ve sellem, njegovu porodicu i sve ashabe ! (Amin)

ان الله يأمر بالعدل و الإحسان ، و ايتاء ذي القربي و ينهي عن الفحشاء و المنكر و البغي يعظكم لعلكم تذكرون. صدق الله العظيم

Literatura: Tefsir ibni Kesir, Sahihul Buhari, (HUTBE, hfz. Ismet Spahic, Bilal ef.Hodžić

Nijaz SALKIĆ