MIMBERA - PROCJENA I RAZUMIJEVANJE

الْحَمْدُ لِلَّهِ  رَبِّ الْعَالَمِينَ، نَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ، وَ نَسْألُهُ الكَرَامَةَ فِيماَ بَعْدَ الْمَوْتِ لَنَا وَ لِجَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ. وَنَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ شُرُورِ أَنْفُسِنَا وَ مِنْ سَيِّئاتِ أعْمَالِنَا. مَنْ يَهْدِهِ اللَّهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ.

وَأشْهَدُ أنْ لا إِلَهَ إِلاّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، أرْسَلَهُ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَ سِرَاجًا مُنِيرًا لِيُنْذِرَ مَنْ كَانَ حَيًّا وَ يَحِقَّ الْقَوْلُ عَلىَ الْكَافِرِينَ.

صلى الله تعالى عليه وعلى آله وأولاده وأزواجه وأصحابه وأتباعه. وخلفائه الراشدين المرشدين المهديين من بعده. ووزارئه الكاملين في عهده. خصوصا منهم على ساداتنا أبي بكر وعمر وعثمان وعلي. وعلى بقية الصحابة والقرابة والتابعين. والذين اتبعوهم بإحسان إلى يوم الدين،

رضوان الله تعالى عليهم وعلينا أجمعين. أما بعد، فيا عباتد الله، اتقوا الله وأطيعوه. إن الله مع الذين اتقوا والذين هم محسنون .

قال الله تعالى فى كتابه الكريم :

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

قَالَ مَا مَنَعَكَ أَلَّا تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُكَ ۖ قَالَ أَنَا خَيْرٌ مِّنْهُ خَلَقْتَنِي مِن نَّارٍ وَخَلَقْتَهُ مِن طِينٍ [٧:١٢]

صدق الله العظيم

  U ime Allaha, Milostivog, Samilosnog!       

  Hvala Allahu koji je dunjaluk stvorio i učinio ga mjestom na kojem sijemo za ahiret.Salavat i selam na onoga ko je na najbolji način tu ahiretsku njivu obrađivao i sijao, i koji će na drugome svijetu najbolje plodove sa nje ubirati, na Muhammeda, sina Abdullahova, neka su blagoslovljeni njegova porodica, ashabi i svi koji njih slijede.

 Dragi brate i poštovana sestro, danas je petak 09. džumade-l-uhra 1437. ili 18. mart 2016. godine. Ovo je 23. hutba u novoj godini. Prošli petak imasmo temu, , Opomena i izgovor', a današnja je, ,Procjena i razumijevanje'.

 A zatim: Procjena je način odnosa prema izazovima i pronalaženje najboljih mogućih rješenja u datom trenutku. Procjena zavisi od znanja, iskustva, mudrosti i pronicljivosti. Zanimljiva je čovjekova potreba za komunikacijom i uspostavljanjem odnosa sa drugim ljudima. U tom segmentu dešavaju se pogreške u razumijevanju i sposobnost umijeća slušanja.

  Neke od najčešćih grešaka prilikom slušanja drugih:

  Pokušaj da se pronađe način da se razgovor napusti. Želja da se ostavi dobar dojam na drugu osobu. Pokušaji da se nađu nedostaci u argumentima druge osobe. Donošene procjene i predrasuda o drugima.

  Da bismo sebe okarakterisali dobrim slušaocem potrebno je razumjeti svijet sugovornika, te mu dopustiti da slobodno iznese svoje misli i osjećanja, a da pri tome ne pokazujemo omalovažavanje, sarkazam, crni humor, potcjenjivanje ili osudu. Biti (sa)slušan je potvrda razumijevanja od strane drugih. Za govornika je važnije da dobije informaciju da ga se čulo, nego stvarni odgovor na problem.

  Oni koji tumače vjeru moraju imati autoritet i u pogledu odgovaranja na neočekivana pitanja. Ako u momentu ne odgovore, mogu biti proglašeni neznalicama i ,uzurpatorima' radnih mjesta koje zauzimaju, a ako pak odmah i ishitreno odgovore, mogu pogriješiti. Greške u razumijevanju propisa mogu biti opasnije od grešaka prouzrokovanih neznanjem. Neznalica koji pogriješi zbog svog neznanja svjestan je da je neznalica, pa će tragati za korisnim znanjem, dok je onaj koji pogrešno razumije uvjeren za sebe da sve zna, te misli da je njegov stav po određenom pitanju upravo ono što žele Allah i Njegov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem.

  Evo dva primjera koji govore u korist važnosti procjene i ispravnog razumijevanja u islamu. Navodimo kako je Iblis pogriješio: Uzvišeni kaže: 

  "Šta te je navelo pa da ničice ne padneš kad sam ti naredio?" - upita On. "Ja sam bolji od njega; mene si od vatre stvorio, a njega od ilovače", odgovori on./12/ 

   Iblis je pojasnio da je on bolji od njega zato što je stvoren od vatre, a vatra je bolja od ilovače od koje je stvoren Adem. Prokleti Iblis je, dakle, gledao na osnov materijala, a nije gledao na posebnu počast koja je ukazana Ademu time što ga je Allah stvorio Svojom rukom i u njega udahnuo dušu (život). On je, Allah ga prokleo, upotrijebio pogrešnu jednostranu analogiju, svojom tvrdnjom da je vatra bolja od ilovače (zemlje), jer osobine su zemlje uravnoteženost, dobroćudnost, blagost i čvrstina. Zemlja je mjesto rastinja, napretka, povećavanja i oporavljanja. A osobine vatre su spaljivanje, neodređenost i brzina. Zato je Iblisa iznevjerio njegov osnov (materijal), a Ademu, a.s., koristio njegov, povratku Allahu, pokajanju, smirenosti, predanosti Allahovom određenju, priznanju Njemu i traženju pokajanja i oprosta.  

  Drugi primjer: ''I Davudu i Sulejmanu, kada su sudili o usjevu što su ga noću ovce nečije opasle – i Mi smo bili svjedoci suđenju njihovom – i učinismo da Sulejman pronikne u to, a obojici smo mudrost i znanje dali. I potčinismo planine i ptice da sa Davudom Allaha hvale: To smo Mi bili kadri učiniti.'' (El-Enbija, 78-79)

  Allah, dž.š., podario je Sulejmanu, u odnosu na Davuda, sposobnost boljeg razumijevanja u ovome pitanju: ''...i dadosmo da Sulejman pronikne u to...'', međutim, time se ne ukazuje na Davudovo neznanje, jer: ''...a obojici smo dali vlast i znanje''.

  Pronicljivost i procjena može doći od poznavanje vjerskih propisa, posjedovanja općeg znanja i nadahnuća.  Analizirajući rani period islama i ulogu i značaj Muhammeda s.a.v.s., mogli bi reći da je Uzvišeni Allah mogao u jednom trenu spustiti na srce Poslanika, s.a.v.s., cijeli Kur'an, ali nije tako bilo. Tokom 23 godine poslanstva Uzvišeni Allah je dostavljao vječne kur'anske poruke u kojima su se nalazili savršeni propisi za ovosvjetski život čovjekov, ali i propisi čije slijeđenje i prakticiranje čini pozitivnu ahiretsku sudbinu izvjesnijom. Uzvišeni Allah je postepeno objavljivao propise (npr. zabrana alkohola i kamate) shodno stepenu razumijevanja, mogućnostima i potrebama tadašnjeg arabljanskog čovjeka. Čovjek postaje obavezan izvršavati neki propis tek onda kada se ostvare sve pretpostavke za njegovo izvršavanje. Prve godine poslanstva su, kako je to općepoznato, bile period u kojem je Poslanik, s.a.v.s., tajno pozivao u islam. Zašto nije od prvog dana pozivao otvoreno i javno? Zato što za to nisu bile ispunjene potrebne pretpostavke. Postupnost i razborljivost je potrebno svojstvo svakom čovjeku.

  Svaki čovjek se tokom svog života nalazi u jednoj od tri faze: mekkanskoj, predislamskoj fazi, mekkanskoj islamskoj i medinskoj fazi. Recimo da neki čovjek ne klanja, ali obavi hadž ili posti ramazan a ne klanja. Propis klanjanja namaza je iz mekanske faze poslanstva, a propis obavljanja hadža iz poznije medinske faze. U pogledu namaza taj čovjek je još u svojoj Mekki i još uvijek nije učinio svoju hidžru, dok je u pogledu izvršavanja obaveze hadždža u   poodmakloj medinskoj fazi.

  Jedne prilike, odgovarajući na postavljena pitanja, časni Ahnef ibn Kajs ovako je rekao:

„Šta je to najkorisnije što je dato robu?“, odgovori: „Prirodna razboritost.“

Bî upitano: „A ukoliko nema to?“, odgovori: „Lijep odgoj.“

Bî upitano: „A ukoliko nema to?“, odgovori: „Prikladan prijatelj.“

Bî upitano: „A ukoliko nema to?“, odgovori: „Postojano srce.“

Bî upitano: „A ukoliko nema to?“, odgovori: „Duga šutnja.“

Bî upitano: „A ukoliko nema to?“, odgovori: „Odlazak sa ovog svijeta.“ (hafiz El-Askalânî)

  Dova

 Milostivi Allahu, pomozi nam da činimo dobra djela, a klonimo se loših, daruj nam Svoju ljubav i učini da volimo svako djelo koje nas vodi Tvojoj ljubavi, kada učinimo dobro djelo, nagradi nas, a kada pogriješimo, oprosti nam!

 Milostivi Allahu, podari nam poštovanje prema našim džamijama i onima koji nas vode na pravi put. Učini da volimo džamiju pa da se radujemo petku i džumi namazu u njemu. Ne daj da zaboravljamo svoju islamsku zajednicu. Amin!

ألا إن أحسن الكلام و أبلغ النظام. كلام الله الملك العزيز العلام. كما قال الله تبارك و تعالي في نظم الكلام: و إذا قريئ القرآن فاستمعوا و أنصتوا لعلكم ترحمون.

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم. بسم الله الرحمن الرحيم: إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ.

[جلوس]

بارك الله لنا و لكم و لسائر المؤمنين و المؤمنات و المسلمين و المسلمات الاحياء منهم و الاموات يرحمتك يا أرحم الرحمين

الخطبة الثانية

الحمد لله حمد الكاملين. و الصلاة و السلام علي رسولنا محمد و آله و صحبه أجمعين. تعظيما لنبيه و تكريما لفخامة شأن شرف صفيه. فقال عز و جل من قائل مخبرا و آمرا: إن الله و ملائكته يصلون علي النبي, يا أيها الذين آمنوا صلوا عليه و سلموا تسليما.

اللهم صلي علي محمد و علي آل محمد, كما صليت علي ابراهيم و علي آل ابراهيم, إنك حميد مجيد.

اللهم بارك علي محمد و علي آل محمد, كما باركت علي ابراهيم و علي آل ابراهيم, إنك حميد مجيد.

اللهم أصلح أحوالنا, و أحسن أعمالنا, و بلّغْنا مما يرضيك آمالنا, و ولِّ اُمورنا خيارنا, و لا تولَّ اُمورنا شرارنا, و لا تؤاخذنا بما فعل السفهاء منّا, و كن لنا و لا تكن علينا. اللهم اجعل هذا البلدآمنا, مؤمنا, مطمئنّا و سائر البلاد المسلمين برحمتك يا أرحم الرحمين.

ان الله يأمر بالعدل و الإحسان ، و ايتاء ذي القربي و ينهي عن الفحشاء و المنكر و البغي يعظكم لعلكم تذكرون. صدق الله العظيم

Literatura: Tefsir ibni Kesir, Sahihul-Buhari., Sabahudin Sijamhodžić.

 Nijaz Salkić