"Pitaju te o duši. Reci: »Šta je duša - samo Gospodar moj zna, a vama je dato samo malo znanja.«" (Al-Isra', 85.)
Čovjek stiže do svojih vrhunaca. Nauka na vrhuncu. Medicina na vrhuncu. Filozofija na vrhuncu. Etika na vrhuncu. Biologija na vrhuncu. Hemija, fizika, elektro-tehnika, molekularna biologoja….. Sve je na vrhuncu a gdje je čovjek?
Ma i čovjek tu negdje u vrh sobe, čovjek na čardaku a duh mu u povoju. Čovjek prohodao mjesecom a sa duše ni pelene otpale nisu. Hvale se ljudi čudima i dostignućima a nemaju odgovore na porast histerije netrpeljivosti, proširenje masovnih ubistava i zarazu samoubistava.
Mnoge umne i sijede glave su pokušavale dati definiciju ličnosti, dakle definiciju duše čovječije.
Evo jednog naučnog premišljanja: »Termin »ličnost« se upotrebljava u previše raznolikom smislu da bi za naučno razmatranje bio koristan ukoliko se njegovo značenje u datom kontekstu ne definiše vrlo brižljivo. Među raznim shvatanjima koja se za taj termin vezuju postoji pet definicija koje se ističu kao uzajamno korisno odelite, a koje odgovaraju filozofskom, fiziološkom, psihološkom, sociološkom i psihijatriskom tipu ličnosti. U smislu filozofskog pojma, ličnost se može definisati kao subjektivna svest o sebi kao entitetu odelitom od drugih objekata posmatranja. Kao čisto fiziološki pojam, ličnost se može smatrati pojedinačnim ljudskim organizmom, s naglaskom na onim vidovima ponašanja koji ga čine različnim od drugih ljudskih organizama. U jednom opisnom psihofizičkom smislu reči, termin možemo koristiti kao ukazivanje na ljudsko biće shvaćeno kao data ukupnost, u svakom pojedinom vremenskom trenutku, svih sistema fiziološkog i psihičkog regovanja, bez preduzimanja uzaludnih pokušaja da se fiziološko i psihološko razdvoje. Najkorisnija sociološka konotacija koja se terminu može dati u suštini je ona simbolička; naime, ličnost je, tako shvaćena, ukupnost onih vidova ponašanja koji daju značenje pojedincu u društvu i razlikuju ga od drugih članova zajednice, od kojih svak, u jedinstvenoj konfiguraciji, ovaploćuje bezbrojne kulturne obrasce. Psihijatriska definicija ličnosti može se smatrati jednako vrednom pojedincu koji je apstrahovan iz aktuelne psihofizičke cjeline i shvata se kao relativno postojani sitem reagovanja. Prema filozofskom pojmu, ličnost je nepromenljiva tačka iskustva; po fiziološkom i psihofizičkom shvatanju, ona je beskonačno promenljivi sistem reagovanja, pri čemu je veza unutar slijeda stanja stvar kontinuiteta, a ne istovjetnosti; po sociološkom stanovištu, ličnost je entitet koji postupno narasta; a po psihijatriskom - ona je u suštini nepromenljivi sistem reagovanja.« Edvard Sapir, Ogledi iz kulturne antropologije, Biblioteka XX vek, 1974.
Ovdje je spomenuto 6 definicija ličnosti. Kada bi (mogli) iščitali sve filozofe i njihova razmišljanja uzviknuli bi kao onaj učenjak što na vrhuncu svoje učenosti kaza: 'Sad znam da ništa ne znam'.
Helem, čovjek jedno veliko dijete koje hodajući sanja. Muslimani za umnog i čovjeka i vjernika kažu 'insan'. U toj riječi je sadržano sve ono što čovjek treba biti. Besbelli tu spada:
1. da se čovjek Boga boji,
2. da drugome što i sebi želi,
3. da voli čovjeka kao Božije stvorenje,
4. da se ne uzdiže, oholi i sili,
5. da roditeljima svako dobro čini,
6. da je svjestan u svoju krhkost i prolaznost
7. da je pun merhameta za svako živo biće
8. i još puno toga ove rede nenabrojanog…
Hotijah ove rede ovo reći. Nemojmo se oholiti i uzdizati, jer svi smo mi samo ljudi, a Allah je Vječan, neprolazan i jedino hvale i uzvišenosti dostojan.
Upamet!
Ni komentarjev:
Objavite komentar