MIMBERA – IDENTITET NAŠ

الْحَمْدُ لِلَّهِ  رَبِّ الْعَالَمِينَ،  نَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ، وَ نَسْألُهُ الكَرَامَةَ فِيماَ بَعْدَ الْمَوْتِ لَنَا وَ لِجَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ. وَنَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ شُرُورِ أَنْفُسِنَا وَ مِنْ سَيِّئاتِ أعْمَالِنَا.  مَنْ يَهْدِهِ اللَّهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ.

وَأشْهَدُ أنْ لا إِلَهَ إِلاّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، أرْسَلَهُ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَ سِرَاجًا مُنِيرًا لِيُنْذِرَ مَنْ كَانَ حَيًّا وَ يَحِقَّ الْقَوْلُ عَلىَ الْكَافِرِينَ.

صلى الله تعالى عليه وعلى آله وأولاده وأزواجه وأصحابه وأتباعه. وخلفائه الراشدين المرشدين المهديين من بعده . ووزارئه الكاملين في عهده. خصوصا منهم على ساداتنا أبي بكر وعمر وعثمان وعلي. وعلى بقية الصحابة والقرابة والتابعين. والذين اتبعوهم بإحسان إلى يوم الدين،

رضوان الله تعالى عليهم وعلينا أجمعين. أما بعد، فيا عباتد الله، اتقوا الله وأطيعوه. إن الله مع الذين اتقوا والذين هم محسنون.

قال الله تعالى فى كتابه الكريم:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

إِنَّ سَعْيَكُمْ لَشَتَّىٰ . فَأَمَّا مَنْ أَعْطَىٰ وَاتَّقَىٰ . وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَىٰ . فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرَىٰ ..

صدق الله العظيم

U ime Allaha, Milostivog, Samilosnog!

Svaka hvala, zahvala i pohvala pripadaju samo Allahu, dželle šanuhu. Salavat i selam na posljednjeg Allahovog poslanika i miljenika Muhammeda, sallallahu alejhi ve sellem, na njegovu časnu porodicu, čestite ashabe, kao i na sve one koji ga slijede do Sudnjega dana.

 A zatim: dragi brate i poštovana sestro, danas je petak 10. zu-l-hidždže 1438. ili 01. septembar 2017. godine. Ovo je 47. hutba u novoj godini. Prošli petak imasmo temu, , Izaberi ', a današnja je, ,Identitet naš.'

 Draga braćo! Identitet predstavlja skup karakteristika koje neku osobu ili skupinu čine posebnom u smislu različitosti ili pripadnosti u odnosu na druge osobe ili skupine (kulturni i., vjerski i., jezični i., regionalni i., profesionalni i. i dr.)

id (lat.: ono), entitet (srednjovj. lat.), ono što jest, što je posebno u stvarnosti ili u svijesti, što tvori vlastitu, odijeljenu cjelinu; bit, biće, jezgra misli.

 Allah dž.š. u 92. suri El-Lejl, u 4-8. ajetu kaže: ,,Vaš trud je, zaista različit, onome koji udjeljuje i ne griješi, i ono najljepše smatra istinitim, njemu ćemo Džennet pripremiti…''

 Vjera kao sastavni dio čovjekovog života i promišljanja nezaobilazan je faktor u pogledu očuvanja svake individue i društva. Vjerski osjećaj u prožimanju ljudskog bića određuje i njegov životni put, ma gdje on bio i živio. 
  Prvi temelj dini islama je šehadet: ,,Ešhedu en la i la he illellah ve ešhedu enne Muhammed abduhu ve re suluhu”. Kada to izgovori i srcem i dušom to prihvati, čovjek se opredijeli da je musliman i da vjeruje u Boga, priznaje Muhameda, a.s., kao Poslanika i obavezuje se da će slijediti njegov put.

 Prihvatajući i primjenjujući drugi temelj dini islama namaz, njime čuvamo dvije važne komponente svoga identiteta. jedan je da namaz ako ne možemo u džamiji, onda ga obavljanjamo u kući. Obavljanje namaza u džamiji ima svoje prednosti, jer namaz u džamiji učvršćuje i potvrđuje identitet, zato što se obavlja sa više ljudi i u prisustvu imama kao vjerskog autoriteta koji predvodi džemat.

 Treći važan temelj je post, čija svrha nije pusto gladovanje i žeđ, to je svjesno nastojanje da se oblikuje i izgradi stabilna ličnost,  koja može odgovoriti svim izazovima koje donosi život i vrijeme.

 Četvrti temelj je svjesno, svojevoljno, dobrovoljno i od srca i duše ohaljaljeno dijeljenje precizirane količine svog imetka, drugom čovjeku ili izabranoj instituciji, koja u svome programu ima za cilj vjersku edukaciju ljudi i vodi brigu o vjerskim vrijednostima.

 U petom temelju islama dobijamo izgrađenog insana koji izgara od želje i hrli da što prije obavi hadž. Želja za hadžom je vidljiva i čuvstvena manifestacija nakon što su pravilno shvaćena i istinski usvojena četiri stuba islama; šehadet, namaz, post i zekat. Vjernik je u ašku prema Allahu sazrio, pa gori od ljubavi da stane pred Bejtullah, rame uz rame sa svojim bratom po vjeri iz Kine, Afrike ili bilo kojeg drugog dijela ove planete.

 Kada musliman ,ispiše zadaću' i ovlada sa 5 islamskih šarta, on je sazrio da razumije svoj identitet. Tada vjernik shvati da za očuvanje islamskog identiteta nije dovoljno samo dotadašnje iskustvo, već je potrebno uključiti i druga iskustva.

 vjernik uvidi da je od velike važnosti za identitet, vjerska pouka za mlade i odrasle,  vjerske svečanosti poput, završnih ispita polaznika mektepske nastave, mevludskih programa, dova prilikom useljenja u novu kuću i stan, te vjenčanja, akike i niz drugih vidova aktivnosti iz ove oblasti.

Važni svjetionici identiteta su i simboli. Sve institucije, narodi i države imaju svoje znakove. Među simbole bošnjačke tradicije spada: fes, ahmedija; imamska i hadžijska, bajrak, mesdžid, džamija, nišani, tekija, šadrvan, divanhana, kutubhana i mnoga druga obilježja.

 Tu su još i tradicijski simboli; toprak (kućni prag), džamija, munara, ramazan, kurban, bajram, tevhid, mevlud, avlija, mutvak, čardak, ezan-taš, dženaze-taš, hadž-taš, mezarje, musalla, turbe, sinija, ibrik, sokak, budžak,  janbezi, maštrafa, sahan, džezva, kahva, leđen, šamija, sećija, čardak, mus(h)af,  i  još mnogi drugi.

 U simbole i naš identitet spada bajrak, to je zastava zelene boje sa zvijezdom i polumjesecom okrenutim prema gore. On je postao simbol Islamske zajednice i koristi se u dokumentima i na objektima kao zvanična zastava.

 Poseban identitet u Bošanjaka-muslimana je džamija sa munarom, jer pokazuje da je džamija vjerski objekat društvenog značaja, bez koga nema mahale, sela, čaršije, grada i okruga. Musliman bez džamije i munare se ne osjeća potpunim i slobodnim muslimanom.

 Nišani su obilježja koja se postavljaju na mezar umrle osobe, to su znakoviti tragovi muslimanskog postojanja i identiteta na svojoj zemlji. Nišani se izrađuju na različite načine i u stilu gradnje kazuju o osobi i njenom mjestu u društvu, nivou obrazovanja, položaju itd.

 Tekija je također vjerski objekat derviškog odnosno sufijskog reda u čijoj gradnji ima dosta sličnosti sa stilom izgradnje mesdžida.

 Šadrvan je bogatija česma u koju je uvedena voda za putnike-namjernike, često kao dekoracija harema i ukras i pečat džamiji, u početku služila za uzimanje abdesta.

 Divanhana i kutubhana imaju posebnu namjenu. Stilom daju ton vjerskim i obrazovnim objektima a bude baška osjećaje na nekada bogatu i sadržajnu upotrebu i spadaju u orijentalnu baštinu islamske arhitekture građenja.

 Svi ovi simboli sa sobom nose snažnu nit koja povezuje, spaja i učvršćuje vezu sa svojom posebnošću, trajanjem i opstojem. Muslimani ih doživljavaju kao nešto svoje i ljubomorno ih čuvaju. Oni zasigurno pomažu mlađim naraštajima da se prepoznaju i da održe plamen ljubavi prema svojim korijenimai očuvanju identiteta.

 Draga braćo, čuvanje identiteta znači čuvanje vjere u Allaha, izučavanje Kur’ana, slijeđenje sunneta Allahovog Poslanika, s.a.v.s., gajenje islamskog morala, i pokazivanje islamskog vizuelnog identiteta. Ono što trebamo shvatiti je, da ovaj naš identitet nije zatvor koji nas odvaja od svijeta i drugih. Ovaj naš identitet je naša polazna tačka, koja nam pomaže da se vinemo u život, da budemo aktivni članovi društva, članovi sa rezultatima iza sebe, inovatori, izumitelji, dobri radnici. 
 Čuvanje identiteta znači da budemo budni, trijezni, aktivni, radini, pametni, učeni, inovativni, druželjubivi, džometni, pošteni i da imamo sve pozitive ovoga svijeta. Kad god spominje iman Uzvišeni Allah spominje i djelovanje: ,,Radite, jer svakome je olakšano ono za što je stvoren'', stoji u hadisu. Zato moramo izgrađivati zemlju u kojoj živimo, natjecati se u nauci, ekonomiji, inovaciji i što je jako važno, moramo uspijevati, kao što rade napredni ljudi u svijetu danas.

 Da  bi uspjeli izgraditi ili očuvati svoj identitet, vjera od nas zahtijeva komunikaciju i suživot s drugima. Jako je bitno međusobno upoznavanje sa svojim okruženjem i drugim ljudima, jer Uzvišeni Allah nije stvorio posebnu planetu za muslimane, gdje bi mi živjeli. Uzvišeni je stvorio muslimane na Zemlji, da žive s drugim i drugačijim, gdje je i jednima i drugima garantovao opskrbu i imetak. Bogatiji će biti oni koji više rade, privređuju i proizvode, koji se drže božanskih zakona u kosmosu. Mi trebamo biti primjer i uzor drugima, našim ponašanjem, moralom, našim poštivanjem obećanja i ugovora, našim izgledom i pojavom, našom čistoćom.   

 Život je otvorenost i islam je otvorenost. Musliman je onaj koji vjeruje i čini dobro, to je njegova jedina definicija. Islamski identitet je pečat u srcu i na koži, to je legura one idealne islamske dispozicije i ove realno-djelatne i konkretno-moralne sadašnjosti koju osjeća u srcu i na koži. Musliman mora uvijek dokazivati svoju vjeru, sam sebi mora izgraditi islamski identitet i ljubomorno ga čuvati.

  Dova

 Molim Allaha dž.š., da u Bosni i širom svijeta, očuvamo adete naših predaka, vjeru naših baba i djedova, upornost u nauci naših alima, toplinu besjede naših majki i nana, požtvovanost naših imama i prvaka i  merhamet naših vakifa.

Molimo Te Uzvišeni, obogati nas ljubavlju do naših džamija i do onih koji nas vode na pravi put. Uzvišeni, učini da džamija budi ponos, džuma namaz radost, a islamska zajednica bude naša halka i uzdanica! Amin! 

ألا إن أحسن الكلام و أبلغ النظام. كلام الله الملك العزيز العلام. كما قال الله تبارك و تعالي في نظم الكلام: و إذا قريئ القرآن فاستمعوا و أنصتوا لعلكم ترحمون.

عوذ بالله من الشيطان الرجيم. بسم الله الرحمن الرحيم: إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللَّهِ الْإِسْلَامُأ

 [جلوس]

بارك الله لنا و لكم و لسائر المؤمنين و المؤمنات و المسلمين و المسلمات الاحياء منهم و الاموات يرحمتك يا أرحم الرحمين

الخطبة الثانية

 الحمد لله حمد الكاملين. و الصلاة و السلام علي رسولنا محمد و آله و صحبه أجمعين. تعظيما لنبيه و تكريما لفخامة شأن شرف صفيه. فقال عز و جل من قائل مخبرا و آمرا: إن الله و ملائكته يصلون علي النبي, يا أيها الذين آمنوا صلوا عليه و سلموا تسليما.

اللهم صلي علي محمد و علي آل محمد, كما صليت علي ابراهيم و علي آل ابراهيم, إنك حميد مجيد.

اللهم بارك علي محمد و علي آل محمد, كما باركت علي ابراهيم و علي آل ابراهيم, إنك حميد مجيد.

اللهم أصلح أحوالنا, و أحسن أعمالنا, و بلّغْنا مما يرضيك آمالنا, و ولِّ اُمورنا خيارنا, و لا تولَّ اُمورنا شرارنا, و لا تؤاخذنا بما فعل السفهاء منّا, و كن لنا و لا تكن علينا. اللهم اجعل هذا البلدآمنا, مؤمنا, مطمئنّا و سائر البلاد المسلمين برحمتك يا أرحم الرحمين.

ان الله يأمر بالعدل و الإحسان ، و ايتاء ذي القربي و ينهي عن الفحشاء و المنكر و البغي يعظكم لعلكم تذكرون.

 صدق الله العظيم

Literatura: Tefsir ibni Kesir, Sahihul Buhari, Preporod.com,Samedin Kadić.

Nijaz Salkić