HISTORIJAT DINASTIJE HALIFA EMEVIJA I ABBASIJA DIO 31.

Priredio: Nijaz SALKIĆ

Uvod

Historija me jako zanimala još iz doba moga odrastanja i djetinjstva. Posebno zanimanje pokazujem za islamsku povijest od ranog početka, pa kroz srednji vijek i sve do današnjih dana.

 Cijela sadašnja situacija muslimana je u direktnoj vezi sa nastankom i funkcionisanjem islamske države i civilizacije. U nekoliko nastavaka, uz Allahovu pomoć ću podastrijeti osnivanje i trajanje dinastija Emevija i Abbasija iz knjige »Istorija islama«, od Besima Korkuta, izdane u Sarajevu 1935. godine.

Drugi otsjek

BORBE BALKANSKIH NARODA I RUSIJE PROTIV TURSKE

 Sin kneza Miloša knez Mihailo uspije da mu Turska preda gradove 1284 (1867) i sklopi protiv Turske tajne ugovore sa Crnom Gorom, Grčkom i Rumunijom. Nato u mnogim krajevima buknu ustanci i nasta komešanje što izazva rat Srbije i Crne Gore protiv Turske, ali dođe do mira 1294 (1877). Rusija objavi Turskoj rat 1294 (1877) i njena vojska pređe preko Rumunije u sjevernu Bugarsku. Poslije zauzimanja Plevne Rusi osvoje Edrenu i Sofiju, te Turska morade sklopiti mir u San Stefanu 1295 (1878) po kojem bi stvorena velika Bugarska, koja je obuhvatila i Makedoniju i jedan dio Stare Srbije.

 

 Velike sile ne htjedoše dopustiti stvaranje tako velike Bugarske i nadmoćni uticaj Rusije na Balkanu, pa radi toga bi sazvan kongres u Berlinu 1295 (1878). Na berlinskom kongresu obrazovane su dvije bugarske vazalne države bez Makedonije i Stare Srbije: kneževina Bugarska i Istočna Rumelija. Srbija se proširi, Crna Gora dobi izlaz na more, a Rumelija dobi dio Dobrudže. Srbiji, Crnoj Gori i Rumuniji bi priznata nezavisnost, a Austrija dobi mandat da okupira Bosnu i Hercegovinu, te tako Turska izgubi najveći dio svojih zemalja na Balkanu.

Poslije berlinskog kongresa stavila je Francuska Tunis 1298 (1881), nad kojim je tada Turska imala vrhovnu vlast, a Engleska Egipat 1299 (1882) pod svoj protektorat. Srbija se proglasi Kraljevinom 1299 (1882) a Bugarska i istočna Rumelija se sjedine 1302 (1885).

MLADOTURSKA REVOLUCIJA

Ustav, koji je u Turskoj bio uveo Midhat paša 1293 (1876), nije se poslije berlinskog kongresa primjenjivao. Tada je na turskom prijestolju sjedio sultan Abdul-Hamid 1293-1327 (1876-1909), koji je provodio despotski režim i zato Mladoturci vojničkom revolucijom 1326 (1908) iznude da se uspostavi Midhat pašin ustav, a novi nacionalistički režim istače devizu: Turska Turcima.

 Kada mladoturski protivnici digoše protirevoluciju u Carigrad 1327 (1909), uz koju prista i Abdul-Hamid, Mladoturci sa solunskim korom zaposjednu Carigrad, te Abdul-Hamid bi svrgnut, a proglašen za sultana Muhamed V 1327-1336 (1909-1918) i uvede strog vojni režim.

U slijedećem nastavku, inšaAllah: Balkanski ratovi