MIMBERA – UGOVORENE OBAVEZE

الْحَمْدُ لِلَّهِ  رَبِّ الْعَالَمِينَ، نَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ، وَ نَسْألُهُ الكَرَامَةَ فِيماَ بَعْدَ الْمَوْتِ لَنَا وَ لِجَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ. وَنَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ شُرُورِ أَنْفُسِنَا وَ مِنْ سَيِّئاتِ أعْمَالِنَا. مَنْ يَهْدِهِ اللَّهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ.

وَأشْهَدُ أنْ لا إِلَهَ إِلاّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، أرْسَلَهُ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَ سِرَاجًا مُنِيرًا لِيُنْذِرَ مَنْ كَانَ حَيًّا وَ يَحِقَّ الْقَوْلُ عَلىَ الْكَافِرِينَ. صلى الله تعالى عليه وعلى آله وأولاده وأزواجه وأصحابه وأتباعه. وخلفائه الراشدين المرشدين المهديين من بعده. ووزارئه الكاملين في عهده. خصوصا منهم على ساداتنا أبي بكر وعمر وعثمان وعلي. وعلى بقية الصحابة والقرابة والتابعين. والذين اتبعوهم بإحسان إلى يوم الدين، رضوان الله تعالى عليهم وعلينا أجمعين. أما بعد، فيا عباتد الله، اتقوا الله وأطيعوه. إن الله مع الذين اتقوا والذين هم محسنون ...:

قال الله تعالى فى كتابه الكريم :

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

وَأَوْفُوا بِالْعَهْدِ ۖ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْئُولًا
صدق الله العظيم

     U ime Allaha, Milostivog, Samilosnog 

      Hvala Allahu čija milost obuhvata svako stvorenje i koji drži sva stvorenja a samo On zna njihov broj. On se smilovao onome kome je On htio tako što im je dao da izvršavaju ono što im je naređeno na ovome svijetu, podižući im stepene na drugom svijetu, pa su muslimani tako ustrajni u pokornosti Allahu i u ibadetima. Ako ih zadesi kakva nevolja pa se strpe, to će im biti uspjeh na Ahiretu, a ako ih Allah uzdigne na ovom svijetu a oni ostanu zahvalni Njemu, to će im opet biti uspjeh na Ahiretu.  

Svjedočim da nema boga sem Allaha kome niko nije ravan, i svjedočim da je Muhamed Allahov rob i poslanik koji je poslan kao milost svim svjetovima, neka je Allahov salavat na njega, njegovu porodicu i njegove časne ashabe.  

       Dragi brate i poštovana sestro, danas je petak 19. muharrem 1435. ili 22. novembar 2013. godine.  Ovo je 3. hutba u novoj godini.

U  70 suri – El - Mearidž / Stepeni, u 32. ajetu Allah, dž. š., kaže: 

وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ

“ i oni koji povjerene im amanete budu čuvali i obaveze svoje ispunjavali."

Ispunjavanje ugovora i obećanja je etika i ahlak koji je spomenut u plemenitom Kur’anu, odlika svih Božijih poslanika, salavatullahi alejhim edžmein, i obilježje imana i islama. Uzvišeni Allah naredio nam je da ispunjavamo naše ugovore i podsjetio nas da ćemo na Sudnjem danu biti pitani za njih pred Njim:

  وَأَوْفُوا بِالْعَهْدِ ۖ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْئُولًا 

  I ispunjavajte obavezu, jer će se za obavezu, zaista, odgovarati!  

Onaj koji upotpuni i ispuni svoje ugovore, obaveze i obećanje, bit će nagrađen, a onaj koji ih iznevjeri, bit će izložen Allahovoj kazni.

    Kazao je Poslanik s.a.v.s.: "Robuj Allahu kao da Ga vidiš - jer ako ti Njega ne vidiš, On tebe vidi!" To se odnosi na nadzor Nadzornika. Stoga, Allah Uzvišeni navodi da stvorenja vode porijeklo od jednog oca i jedne majke, kako bi bili bliski jedni s drugima i kako bi ih podstaknuo da brinu o slabima.

     Stanovnike Dženneta i one koji će naslijediti Džennetul-Firdevs, Uzvišeni Allah opisao je kao one koji ispunjavaju svoje ugovore i obećanja: “I oni koji povjerene im emanete budu čuvali i obaveze svoje ispunjavali” (El-Me`aridž, 32), a od obilježja iskrenih i bogobojaznih Allahovih robova jeste i ispunjavanje ugovora i obećanja:

 وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا 

“I koji obavezu svoju, kada je preuzmu, ispunjavaju.” (El-Bekare, 177)

Božiji poslanici i vjerovjesnici, salavatullahi alejhim edžmein, ispunjavali su svoje ugovore, obaveze i obećanja: “…i Ibrahimovim – koji je obaveze potpuno ispunjavao” (En-Nedžm, 37), “I spomeni u Knjizi Ismaila! On je ispunjavao dato obećanje i bio poslanik, vjerovjesnik” (Merjem, 54), i ispunio je obećanje dato svom ocu Ibrahimu, alejhis-selam, da će biti strpljiv dok ga bude prinosio kao žrtvu, ali Allah ga je iskupio predivnim kurbanom.

     Huzejfe ibn Jeman, Allah bio zadovoljan njime, obavijestio nas je o povodu svog izostanka iz Bitke na Bedru. Naime, on se zajedno sa Ebu Suhejlom, Allah bio zadovoljan njime, zaputio iz Mekke u Medinu, gdje su ga kurejšijski mušrici presreli i upitali da li to ide Muhammedu, tj. da se bori sa njim protiv Kurejšija. Huzejfe im je odgovorio da ide u Medinu, a ne kod Muhammeda, pa su kurejšijski mušrici od njih uzeli obećanje da neće učestvovati u bici sa Muhammedom.

Nakon tog obećanja, dozvolili su im da idu u Medinu. Kada su Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, obavijestili o tom događaju, rekao im je: ”Idite, ispunit ćemo njihov ugovor, a Allah će nam pomoći protiv njih.’’ (Muslim)

    O (ne)ispunjavanju ugovora i obećanja pri sklapanju šerijatskog vjenčanja i iznosa mehra, gdje žena često kaže visoku cijenu (npr. kilu zlata, ili, 20 000 KM) samo da bi se pred ljudima pokazalo kako je "vrijedna". Taj mehr, naravno, ženi nikada ne biva isplaćen, niti ga žena, iz svoga neznanja, traži. Ovo je samo jedan primjer neozbiljnog odnosa i izrugivanja sa Allahovim propisima.

  Jedna od osobina pravog vjernika je povjerenje i ispunjavanje ugovora. Kada se vjerniku nešto povjeri, on ne iznevjeri, već izvršava povjereno, drži se ugovora i onoga čega se obavezao.

     U ugovore kojih se musliman mora pridrzavati spadaju svi ugovori koje muslimani sklapaju među sobom, tržišni ugovori, bračni ugovori, a obaveza je svakog čovjeka da ispunjava i date zavjete prema Allahu Uzvišenome.

    Učenjaci su kazali: "Ne spada u ispunjenje obećanja slaganje sa bratom u onome što je u suprotnosti sa istinom u stvarima vjere i u tom slučaju izvršavanje datog obećanja postaje protuzakonito." Zato iskreni vjernik treba da poznaje svoje mogućnosti i da ne obećaje osim ono što je u mogućnosti da izvrši. Njegov jezik ne smije biti brz u davanju obećanja, a zatim da ne ispuni dato obećanje. Muslimanu je bolje da prilikom obećanja kaže: "InšAallah" i da čvrsto odluči ispunjenje datog obećanja. Ukoliko bi neko obećao nešto smatrajući da je u mogućnosti ispuniti obećanje, a nakon toga ga nešto spriječi u tome, on se ne ubraja u munafika. 

     Poslanik, sallallahu ‘alêjhi ve sellem, naređuju izvršavanje datih obaveza i zabranjuju prevaru, a spas pripada onima koji su iskreni u izvršavanju svojih obaveza."Vjernik je onaj od koga su ljudi sigurni za svoj život i imetak." (Et-Tirmizi)

    Jedan od najopasnijih emaneta jeste čuvanje tuđih tajni, prikrivanje sramota drugih i ne prenošenje govora. Iako osoba sa kojom razgovaramo ne zahtijeva od nas da ne prenosimo njegove riječi, to ne smijemo bez njegove dozvole i znanja. Resulullah, s.‘a.v.s., je izrazio strahovanje od postojanja prevare nakon najbolja tri stoljeća i kaže: "...Nakon vas će biti narod koji će varati i u koje se neće imati povjerenje." (Buhari)

    Ispunjenje emaneta je jedno od svojstava iskrenih vjernika, a dok je neispunjenje datih emaneta jedno od svojstava munafika kako stoji u hadisu:  "...i kada mu se nešto povjeri, on iznevjeri..." (Buhari)

    Islam je zabranio muslimanima da kupuju svaku robu za koju znaju da je opljačkana, ukradena ili nezakonito oduzeta od njenog vlasnika. Muhammed, a. s., rekao je: "Onaj ko kupi ukradenu stvar, a zna da je ukradena, dijeli grijeh i sramotu krađe". Onaj ko kupi knjigu ili kasetu, a zna da je ona ukradena, dijeli grijeh i sramotu krade. On je saučesnik u krađi i težina njegovog djela je kao i samog kradljivca. Onaj ko ne zna da je kupio ukradenu robu, nije griješan jer nije ni znao.

    Ne smijemo nikada zaboraviti da su zlodjela i Genocid u Srebrenici i Bosni i Hercegovini donijeli nesagledive posljedice za sudbinu Bošnjaka u Podrinju, što našu savjest treba da drži budnom, i obećanje i spremnost na svaki vid pomoći ljudima koji tamo žive, neupitnom.

    Znajmo da je namaz je muslimanska obaveza koja se vrši svaki dan klanjanjem i učenjem na propisani način. Svaki dan treba klanjati pet namaza, i to: sabah podne ikindiju, akšam i jaciju. Svaki namaz ima svoje određeno vrijeme obavljanja.

Poslanik s.a.v.s. je ukazivao: „Roditelj je obavezan prema djetetu: da mu dadne lijepo islamsko ime, da ga lijepo odgoji, da ga poduči pismenosti, plivanju i vještinama zaštite svoga života i vjere, da ga izdržava imovinom zarađenom na halal način i da ga oženi, odnosno, ako je kćerka, da je uda, kada dođe vrijeme za to.
              Dova

           Gospodaru, daj mi da redovito obavljam namaz, ja i moje potomstvo! Gospodaru naš, i uslišaj molbu moju! Gospodaru naš, oprosti meni, mojim roditeljima i svim vjernicima onog dana, kada počne obračunavanje!

      Milostivi Allahu, podari nam poštovanje prema našim džamijama i onima koji nas vode na pravi put. Učini da volimo džamiju pa da se radujemo petku i džumi namazu u njemu. Ne daj nam da zaboravljamo svoju islamsku zajednicu.

ان الله يأمر بالعدل و الإحسان ، و ايتاء ذي القربي و ينهي عن الفحشاء و المنكر و البغي يعظكم لعلكم تذكرون. صدق الله العظيم

Literatura: Tefsir ibni Kesir, Sahihul Buhari

Nijaz Salkić